Orman horozu, orman tavuğugiller familyasından, siyah tüyleriyle bilinen bir kuş türüdür. Keklik, sülün ve bıldırcın gibi türlerin yakın akrabası olan orman horozu, iri yapısıyla dikkat çeker ve kısa süreli uçuşlar yapabilir. Avrupa ve Asya'nın dağlık bölgelerinde, özellikle Kafkasya'da ve Türkiye'de Rize ve Artvin'in yüksek kesimlerinde yaşar. Bu tür, bulunduğu bölgelere özgünlüğü ve neslinin korunması gerekliliği ile dikkat çeker.

Orman horozunun gagası kalın ve küt olup, bacak ve kanatları kısa ve yuvarlaktır. Bacak ve burun delikleri tüylerle örtülüdür. Kuyrukları geniş ve uzun olup (86 cm), göğsü parlak yeşil siyah parıltılıdır. Gözlerinin üzerinde kırmızı ve parlak bir deri parçası bulunur. Dişilerinin tüyleri kahverengi ve beyaz olup, benekli ve çizgilidir. Dişiler, çalıhorozu dişisine benzer yapıda olup, baş kısımları küçük ve tüylerle kaplıdır. Gözünün üzerinde çizgi halinde tüysüz bir bölüm bulunur.

Erkek orman horozu, 1100-1500 gram arasında değişirken, dişisi ise 700-850 gram ağırlığındadır.

Bu tür, soğuk yerlerde yaşamaya uyum sağlamıştır. Alp dağlarının 2500 metre yüksekliğine kadar yaşayabilir, ancak genel olarak ibreli ormanlık alanlarda ve doğa örtüsü daha zengin olan dağlık bölgelerde bulunur. Tohum, tomurcuk, üzümsü bitkiler ve böceklerle beslenirler.

Orman horozu yuvasını toprağa yapar. Erkek orman horozu, aynı üreme döneminde birden fazla eşe sahip olabilir. Üreme dönemlerinde "lek" olarak adlandırılan gruplar oluştururlar. Dişi kuşlar, yuvalarına sarımsı desenli yaklaşık 10 yumurta bırakır.

Orman horozu, çok eşli bir karaktere sahiptir. Erkekler, dişilerini etkilemek için birbirlerine karşı üstünlük sağlamaya çalışır. Lek grupları genellikle güney yamaçlarda, kar kaplı ya da çayırlık alanlarda oluşur. Bu alanlarda erkekler, kanatlarından çıkardıkları ince bir ıslık sesi ile çiftleşme danslarını yapar ve beyaz kanat altlarını açarak gösterilerini sergilerler. Bazı erkekler ise göğüslerini ve göğüs tüylerini kabartarak, kuyrukları havada olacak şekilde paralel koşu yaparlar. Lek zamanları genellikle Nisan, Mayıs ve Haziran aylarında olup, bazı bireyler sonbaharda da bu kurları sürdürebilir.

Dişi orman horozu kuluçkaya tek başına yatar. Yuvalarını yoğun bitki örtüsünün altına yaparlar. Özellikle ormangülü ve ardıç gibi odunsu kısa çalıları tercih ederler, ancak uygun ot yüksekliğine sahip alpin çayırlara da yuva yapabilirler. Kuluçka dönemi 20-25 gün süren bu kuşların palazları, 10-15 günlükken uçuş yapabilir ve iki ay sonra erişkin hale gelerek büyüklüğe ulaşırlar.

Orman horozu, nesli tükenme tehlikesi altında olan türler arasında yer almaktadır. Bu nedenle koruma altına alınması ve yaşam alanlarının korunması gerekmektedir. Habitat kaybı, avcılık ve iklim değişikliği gibi faktörler, bu türün geleceğini tehdit etmektedir.

Orman horozunun korunması için doğal yaşam alanlarının muhafaza edilmesi, yasadışı avcılığın önüne geçilmesi ve yerel halkın bilinçlendirilmesi büyük önem taşımaktadır. Bu türün korunması, biyolojik çeşitliliğin sürdürülebilirliği açısından da kritik bir rol oynamaktadır.

Orman horozu, nadir görülen ve zor gözlemlenen bir türdür. Doğal yaşam alanlarında yapılan bilimsel araştırmalar ve gözlemler, bu tür hakkında daha fazla bilgi edinilmesine yardımcı olmaktadır. Orman horozunun davranışları, üreme alışkanlıkları ve beslenme tercihleri üzerine yapılan çalışmalar, bu türün korunmasına yönelik stratejilerin geliştirilmesine katkı sağlamaktadır.

Orman horozu üzerine yapılan araştırmalar, bu türün ekosistem içindeki rolünü anlamamıza ve diğer türlerle olan ilişkilerini ortaya koymamıza da olanak tanımaktadır. Bu bağlamda, orman horozunun yaşam alanlarının korunması ve bu türün araştırılması, doğa ve bilim için büyük bir öneme sahiptir.